Czynniki wpływające na satysfakcję z pracy osób w wieku 50–60 lat pracujących w Polsce

Dominik  Śliwicki

doi:https://doi.org/10.59139/ws.2025.05.2

Dominik Śliwicki Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk Ekonomicznych i Zarządzania, Instytut Ekonomii i Finansów, Polska / Nicolaus Copernicus University in Toruń, Faculty of Economic Sciences and Management, Institute of Economics and Finance, Poland ORCID: https://orcid.org/0000-0002-2217-5122 Wiadomości Statystyczne. The Polish Statistician, vol. 70, 2025, 5, s. 16-32 Opublikowano online: 30 maja 2025 DOI https://doi.org/10.59139/ws.2025.05.2

15 Wyświetlenia 5 Pobrania

ARTYKUŁ

(Polski) PDF

STRESZCZENIE

Badania satysfakcji z pracy osób w wieku 50–60 lat są ważne w kontekście coraz silniej odczuwalnych niedoborów na rynku pracy, wynikających w dużej mierze ze zmian demograficznych. Postępujące starzenie się społeczeństwa jest coraz większym obciążeniem dla systemu emerytalnego, a przewidywane kwoty przyszłych emerytur stanowią niedużą część obecnie osiąganych zarobków. W związku z tym ważne jest możliwie długie utrzymanie starszych pracowników w stanie aktywności zawodowej. Znajomość czynników dających osobom powyżej 50. roku życia satysfakcję z pracy pozwoli na podejmowanie działań, które będą prowadziły do odkładania przez te osoby decyzji o przejściu na emeryturę. Duża satysfakcja z pracy zwiększa bowiem szanse na długą aktywność zawodową.
Celem badania omawianego w artykule jest identyfikacja istotnych czynników wpływających na satysfakcję z pracy osób w wieku 50–60 lat pracujących w Polsce. Na podstawie danych zebranych w grudniu 2020 r. metodą ankietową od 181 respondentów skonstruowano wielomianowy model logitowy dla kategorii uporządkowanych, w którym analizowane czynniki pogrupowano w: behawioralne, ekonomiczne, edukacyjne i społeczno-demograficzne. Za pomocą modelu wskazano czynniki istotnie kształtujące satysfakcję z pracy. Z badania wynika, że największy wpływ na wzrost satysfakcji z pracy wywierają: satysfakcja z konsumpcji i wynagrodzenia, preferowanie przeznaczania dochodów na przyjemności, a nie na oszczędzanie, kontrola wydatków bieżących i samozatrudnienie.

SŁOWA KLUCZOWE

satysfakcja z pracy, pracownicy powyżej 50. roku życia, wielomianowy model logitowy

JEL

C25, J28, J32

BIBLIOGRAFIA

Amemiya, T. (1985). Advanced Econometrics. Harvard University Press.

Aristovnik, A., Jaklič, K. (2013). Job Satisfaction of Older Workers as a Factor of Promoting Labour

Market Participation in the EU: The Case of Slovenia. Revija Za Socijalnu Politiku, 20(2), 123–148. http://dx.doi.org/10.3935/rsp.v20i2.1126.

Axelrad, H., Mcnamara, T. K. (2018). Gates to retirement and gender differences: Macroeconomic conditions, job satisfaction, and age. Journal of Women & Aging, 30(6), 503–519. https://doi.org/10.1080/08952841.2017.1358978.

Beehr, T. A., Glazer, S., Nielson, N. L., Farmer, S. J. (2000). Work and nonwork predictors of employees’ retirement ages. Journal of Vocational Behavior, 57(2), 206–225. https://doi.org/10.1006/jvbe.1999.1736.

Bellmann, L., Hübler, O., Leber, U. (2018). Works council and training effects on satisfaction. Applied Economics Letters, 26(14), 1177–1181. https://doi.org/10.1080/13504851.2018.1540842.

Bin Shmailan, A. S. (2016). The relationship between job satisfaction, job performance and employee engagement: An explorative study. Issues in Business Management and Economics, 4(1), 1–8. https://doi.org/10.15739/IBME.16.001.

von Bonsdorff, M. E. (2009). Intentions of Early Retirement and Continuing to Work among Middleaged and Older Employees. University of Jyväskylä. https://jyx.jyu.fi/bitstream/handle/123456789/21764/9789513936730.pdf?sequence.

Cantarero-Prieto, D., Pascual-Sáez, M., Blázquez-Fernández, C. (2018). Well-being and intended early retirement among older European workers: does job satisfaction matter? A 6-Wave follow-up (MPRA Paper No 89077). https://mpra.ub.uni-muenchen.de/89077/1/MPRA_paper_89077.pdf.

Cavanagh, T. M., Kraiger, K., Henry, K. L. (2020). Age-Related Changes on the Effects of Job Characteristics on Job Satisfaction: A Longitudinal Analysis. The International Journal of Aging and Human Development, 91(1), 60–84. https://doi.org/10.1177/0091415019837996.

Chileshe, N., Haupt, T. C. (2010). The effect of age on the job satisfaction of construction workers. Journal of Engineering, Design and Technology, 8(1), 107–118. https://doi.org/10.1108/17260531011034682.

Chow, G. C. (1995). Ekonometria. Wydawnictwo Naukowe PWN.

Clark, A. E. (2015). What makes a good job? Job quality and job satisfaction. IZA World of Labor, (215), 1–10. https://doi.org/10.15185/izawol.215.

Cranny, C. J., Smith, P. C., Stone, E. F. (red.). (1992). Job Satisfaction: How People Feel About Their Jobs and How it Affects Their Performance. Lexington Books.

DeVaney, S. A., Chen, Z. S. (2003). Job Satisfaction of Recent Graduates in Financial Services. U.S. Bureau of Labour Statistics. Compensation and Working Conditions. https://www.bls.gov/opub/mlr/cwc/job-satisfaction-of-recent-graduates-in-financial-services.pdf.

Ehrenberg, R. G., Smith, R. S. (2009). Modern labor economics: theory and public policy (wyd. 11). Prentice Hall.

Greene, W. H. (1993). Econometric Analysis (wyd. 15). Pearson Education. https://www.ctanujit.org/uploads/2/5/3/9/25393293/_econometric_analysis_by_greence.pdf.

Gruszczyński, M. (red.). (2010). Mikroekonometria. Modele i metody analizy danych indywidualnych. Wolters Kluwer Polska.

Hulin, C. L., Judge, T. A. (2003). Job Attitudes. W: W. C. Borman, D. R. Iligen, R. J. Klimoski (red.), Handbook of Psychology: Industrial and Organizational Psychology (t. 12; s. 255–276). John Wiley& Sons.

Jayarante, S. (1993). The antecedents, consequences, and correlates of job satisfaction. W: R. T. Golembiewski (red.), Handbook of Organizational Behaviour (s. 111–141). Marcel Dekker.

Judge, T. A., Thoresen, C. J., Bono, J. E., Patton, G. K. (2001). The Job Satisfaction – Job Performance Relationship: A Qualitative and Quantitative Review. Psychological Bulletin, 127(3), 376–407. https://doi.org/10.1037/0033-2909.127.3.376.

Kosloski, K., Ekerdt, D., DeViney, S. (2001). The role of job-related rewards in retirement planning. The Journals of Gerontology Series B: Psychological Sciences and Social Sciences, 56(3), 160–169. https://doi.org/10.1093/geronb/56.3.P160.

Lipczyńska, A. (2015). Starzenie się społeczeństwa – przyczyny i skutki. Społeczeństwo i Edukacja. Międzynarodowe Studia Humanistyczne, (2), 277–283.

Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. W: M. D. Dunnette (red.), Handbook of Industrial and Organizational Psychology (s. 1297–1349). Rand McNally.

Marshall, V. W. (2001). Challenges facing older workers in developed nations [prezentacja]. Konferencja „Into the Millennium of the Older Adult: Releasing Potentials and Erasing Prejudices”, Singapur, 12–14 stycznia 2001 r.

Perek-Białas, J., Urbaniak, A., Krygowska-Nowak, N., Varlamova, M. (2023). Older workers’ and employers’ perspective on extending working life: The case of Poland. Innovation in Aging, 7(S1), 545. https://doi.org/10.1093/geroni/igad104.1790.

Pikuła, N. G. (2017). Rozwój zawodowy i zawodowa satysfakcja w perspektywie osób starszych. Labor et Educatio, 4, 201–217. https://doi.org/10.4467/25439561LE.16.012.6750.

Pita, C., Torregrosa, R. J. (2021). Education and Job Satisfaction. https://doi.org/10.13140/RG.2.2.21579.72481.

Powdthavee, N., Stutzer, A. (2014). Economic Approaches to Understanding Change in Happiness. W: K. M. Sheldon, R. E. Lucas (red.), Stability of Happiness. Theories and Evidence on Whether Happiness Can Change (s. 219–244). Academic Press. https://doi.org/10.1111/1475-4932.12268.

Rajkumari. (2017). A Compare of Job Satisfaction and Teacher Effectiveness of Secondary School between Male and Female Teacher. Remarking An Analisation, 2(3), 12–17.

Rakowska, A., de Juana-Espinosa, S., Mendryk, I. (2020). Well-being and job satisfaction of employees aged 50+, perceived organizational support for development and innovation. Argumenta Oeconomica, (1), 143–172. https://doi.org/10.15611/aoe.2020.1.07.

Roelen, C. A. M., Koopmans, P. C., Notenbomer, A., Groothoff, J. W. (2008). Job satisfaction and sickness absence: a questionnaire survey. Occupational Medicine, 58(8), 567–571. https://doi.org/10.1093/occmed/kqn113.

Sabyasachi, C. A., Asif, M., Maksudul, H. R., Onamika, R. S. (2019). Job satisfaction and organizational culture of employees in mymensingh city. Asian Journal of Sustainable Business Research, 1(2), 78–85. https://aiipub.com/wp-content/uploads/2019/12/AJSBR-191016-031115_fp.pdf.

Salvage, A. V., Zeilig, H., Tinker, A., Askham, J. (2005). Facts and misunderstandings about pension and retirement ages. King’s College London.

Sandu, C. B., Jaba, E. (2022). The relationship between job satisfaction and job characteristics of older workers in European organizations. A perspective on gender differences. W: A.-M. Bercu, I. Bilan, C. M. Apostoaie (red.), European adminstrative area – integration and resilience dynamics. Proceedings of the International Conference EU-PAIR 2022 (s. 391–406). https://eu-pair.uaic.ro/wp-content/uploads/2022/11/volum_EUPAIR_2022.pdf.

Schnalzenberger, M., Schneeweis, N., Winter-Ebmer, R., Zweimüller, M. (2014). Job quality and employment of older people in Europe. Labour, 28(2), 141–162. https://doi.org/10.1111/labr.12028.

Soja, E. (2015). Uwarunkowania satysfakcji zawodowej starszych pracowników w Polsce. Studia Demograficzne, (2), 3–24. https://doi.org/10.33119/SD.2015.2.1.

Szulc-Obłoza, A., Osińska, M., Śliwicki, D., Szczepaniak, M. (2023). Young adults’ job satisfaction in Poland and the Czech Republic: a comparative analysis. Ekonomia i Prawo. Economics and Law, 22(2), 345–367. https://doi.org/10.12775/EiP.2023.020.

Ybema, J. F., Smulders, P. G. W., Bongers, P. M. (2010). Antecedents and consequences of employee absenteeism: A longitudinal perspective on the role of job satisfaction and burnout. European Journal of Work and Organizational Psychology, 19(1), 102–124. https://doi.org/10.1080/13594320902793691.

Visser, M., Lössbroek, J., van der Lippe, T. (2020). The Use of HR Policies and Job Satisfaction of Older Workers. Work, Aging and Retirement, 7(4), 303–321. https://doi.org/10.1093/workar/waaa023.

Zacher, H., Rudolph, C. W. (2017). Change in job satisfaction negatively predicts change in retirement intentions. Work, Aging and Retirement, 3(3), 284–297. https://doi.org/10.1093/workar/wax009.

Zheng, H., Vatsa, P., Ma, W., Zhou, X. (2023). Working hours and job satisfaction in China: A threshold analysis. China Economic Review, 77, 101902.

Wróć do: